Nghén khi mang thai là hiện tượng phổ biến khiến nhiều bà mẹ cảm thấy mệt mỏi, chán ăn. Bài viết này giải thích lý do tại sao lại nghén khi mang thai và cung cấp các phương pháp giảm nghén an toàn, hiệu quả giúp mẹ bầu vượt qua giai đoạn nhạy cảm này dễ dàng hơn.
Mang thai là giai đoạn đặc biệt quan trọng trong cuộc đời mỗi người phụ nữ, nhưng đồng thời cũng đi kèm với nhiều thay đổi về thể chất và tâm lý. Trong đó, hiện tượng nghén là một trong những triệu chứng phổ biến và gây không ít phiền toái cho các bà mẹ bầu. Vậy tại sao lại nghén khi mang thai? Và làm thế nào để giảm nghén một cách an toàn, hiệu quả? Hãy cùng chúng tôi lý giải chi tiết qua bài viết dưới đây.
Nguyên nhân gây nghén khi mang thai
Nghén khi mang thai, hay còn gọi là buồn nôn và nôn thai kỳ, là một triệu chứng phổ biến mà nhiều phụ nữ gặp phải trong giai đoạn đầu của thai kỳ. Mặc dù nguyên nhân chính xác của nghén vẫn chưa được xác định hoàn toàn, nhưng có một số yếu tố được cho là có liên quan đến tình trạng này:
- 1. Thay đổi nội tiết tố
Trong thời kỳ mang thai, cơ thể người phụ nữ trải qua sự tăng đột biến của các hormone như hCG (Human Chorionic Gonadotropin), estrogen và progesterone. Sự thay đổi này là nguyên nhân chính gây ra cảm giác buồn nôn, nôn và chán ăn. Đặc biệt, hormone hCG tăng cao trong 3 tháng đầu thai kỳ thường liên quan đến các triệu chứng nghén.
2. Thay đổi về tâm lý và cảm xúc
Mang thai khiến nhiều bà mẹ cảm thấy lo lắng, căng thẳng hoặc thay đổi tâm trạng đột ngột. Tâm lý không ổn định này có thể làm tăng cảm giác buồn nôn, gây ra hiện tượng nghén.
3. Thói quen sinh hoạt và chế độ ăn uống
Chế độ ăn không hợp lý, thiếu dưỡng chất hoặc ăn quá no, quá đói cũng là yếu tố góp phần làm tăng cảm giác buồn nôn và nghén.
4. Các yếu tố khác
Môi trường có mùi lạ, ô nhiễm, hoặc các mùi khó chịu trong nhà.
Thói quen sinh hoạt không đều, mất ngủ hoặc căng thẳng kéo dài.
Yếu tố di truyền, nếu trong gia đình có người từng nghén nặng thì khả năng bà mẹ cũng sẽ gặp tình trạng này.
Các triệu chứng nghén thường gặp ở bà mẹ mang thai
Buồn nôn, cảm giác khó chịu ở dạ dày
Nôn ói, đặc biệt vào sáng sớm hoặc khi cảm thấy mệt mỏi
Chán ăn, mất cảm giác ngon miệng
Mệt mỏi, dễ cáu gắt
Đau đầu, chóng mặt nhẹ
Hiện tượng nghén có thể kéo dài từ tuần thứ 6 đến tuần thứ 12 của thai kỳ, tuy nhiên, cũng có trường hợp kéo dài hơn hoặc ít hơn tùy theo cơ địa của từng người.
Cách giảm nghén khi mang thai hiệu quả và an toàn
Việc giảm nghén cần thực hiện theo các nguyên tắc an toàn, phù hợp với thể trạng của bà bầu. Dưới đây là các phương pháp giúp giảm thiểu cảm giác buồn nôn, nôn mửa trong thai kỳ.
1. Điều chỉnh chế độ ăn uống hợp lý
a. Ăn thành nhiều bữa nhỏ
Thay vì ăn 3 bữa chính, bà mẹ nên chia thành 5-6 bữa nhỏ trong ngày để tránh cảm giác đói hoặc quá no đột ngột, gây kích thích dạ dày.
b. Tránh ăn các thực phẩm gây kích thích
Hạn chế đồ ăn cay, béo, nhiều gia vị hoặc có mùi mạnh. Nên ưu tiên các loại thực phẩm dễ tiêu, giàu dinh dưỡng như cháo, súp, trái cây mềm.
c. Uống nhiều nước
Uống đủ nước giúp giảm cảm giác khó chịu, đồng thời tránh mất nước do nôn mửa. Có thể uống nước lọc, nước dừa, trà gừng hoặc các loại nước ép trái cây tự nhiên.
2. Thay đổi thói quen sinh hoạt
a. Nghỉ ngơi đầy đủ
Ngủ đủ giấc, tránh căng thẳng, mệt mỏi quá mức để giảm các triệu chứng nghén.
b. Tránh mùi khó chịu
Giao tiếp với gia đình về các mùi gây khó chịu như thuốc lá, mùi thức ăn nặng để hạn chế tiếp xúc.
3. Sử dụng các phương pháp tự nhiên
a. Gừng
Gừng là phương pháp dân gian phổ biến giúp giảm buồn nôn hiệu quả. Có thể dùng trà gừng, kẹo gừng hoặc nhai lát gừng tươi.
b. Mùi thơm dễ chịu
Hương bạc hà, chanh hoặc tinh dầu thiên nhiên có thể giúp giảm cảm giác buồn nôn khi hít phải.
4. Thư giãn, vận động nhẹ nhàng
Đi bộ nhẹ nhàng, yoga hoặc các bài tập thở sâu giúp giảm căng thẳng, hỗ trợ tiêu hóa và giảm nghén.
5. Tham khảo ý kiến bác sĩ
Trong trường hợp nghén quá nặng hoặc kèm theo các triệu chứng bất thường như nôn nhiều, mất nước, sút cân, cần gặp bác sĩ để được tư vấn, điều trị phù hợp. Các loại thuốc chống nôn chỉ sử dụng theo chỉ định của bác sĩ.
Những điều cần tránh khi mang thai bị nghén
Tránh ăn các loại thực phẩm gây kích thích như đồ cay, nhiều dầu mỡ.
Không uống thức uống có chứa caffeine hoặc đồ uống có ga.
Tránh để bụng quá đói hoặc quá no.
Không tự ý dùng thuốc chống nôn khi chưa có chỉ định của bác sĩ.
Hạn chế tiếp xúc với các mùi khó chịu hoặc nguồn gây kích thích.
Các biện pháp hỗ trợ giảm nghén khác
Giảm nghén là một vấn đề phổ biến mà nhiều phụ nữ mang thai gặp phải, đặc biệt là trong ba tháng đầu. Dưới đây là một số biện pháp hỗ trợ giúp giảm triệu chứng nghén hiệu quả:
1. Tham khảo các phương pháp dân gian
Ngoài gừng, bà mẹ có thể thử uống trà hoa cúc hoặc dùng các loại thảo dược an toàn khi có sự tư vấn của bác sĩ.
2. Sử dụng các thực phẩm bổ sung
Các loại vitamin hoặc thực phẩm chức năng theo sự hướng dẫn của bác sĩ để bổ sung dưỡng chất, giảm tác dụng phụ của nội tiết tố.
3. Giữ tinh thần lạc quan
Thư giãn, nghe nhạc nhẹ, đọc sách hoặc làm những điều yêu thích để giảm căng thẳng, giúp quá trình giảm nghén hiệu quả hơn.
Khi nào cần tới gặp bác sĩ?
Nôn nhiều không kiểm soát được, gây mất nước, mệt mỏi, chóng mặt.
Xuất hiện các triệu chứng bất thường như sốt cao, đau bụng dữ dội, chảy máu âm đạo.
Mất cảm giác thèm ăn, sụt cân nhanh chóng.
Nôn ra máu hoặc phân đen.
Trong những trường hợp này, cần được khám và điều trị kịp thời để tránh các biến chứng nguy hiểm cho mẹ và thai nhi.
Tóm lại
Nghén khi mang thai là hiện tượng sinh lý bình thường do sự thay đổi nội tiết tố trong cơ thể người mẹ. Mặc dù gây không ít phiền toái, nhưng nghén cũng là dấu hiệu cho thấy thai nhi đang phát triển khỏe mạnh. Để vượt qua giai đoạn này một cách an toàn và thoải mái, bà mẹ cần chú ý đến chế độ dinh dưỡng hợp lý, sinh hoạt điều độ, sử dụng các phương pháp tự nhiên phù hợp, đồng thời tham khảo ý kiến bác sĩ khi cần thiết. Việc duy trì tâm lý tích cực, tránh căng thẳng sẽ giúp giảm thiểu các triệu chứng nghén, giúp mẹ bầu cảm thấy dễ chịu hơn trong suốt thai kỳ. Chăm sóc đúng cách không chỉ giúp giảm nghén mà còn góp phần bảo vệ sức khỏe của mẹ và bé, chuẩn bị tốt nhất cho hành trình vượt cạn thành công và bé yêu khỏe mạnh chào đời.
Nếu còn thắc mắc hoặc cần tư vấn cụ thể về vấn đề nghén khi mang thai, các mẹ hãy liên hệ với bác sĩ hoặc các chuyên gia dinh dưỡng để nhận được sự hỗ trợ tận tình nhất!
Tham khảo: Matilia
